Wanneer de grondwaterstand bij bijvoorbeeld een bouwproject (te) hoog is, is het noodzakelijk deze tijdelijk te verlagen om de bouwwerkzaamheden droog uit te kunnen voeren, dit proces heet bemaling. Retourbemaling is een type bronbemaling waarbij het overtollige grondwater wordt opgepompt en elders weer in de bodem wordt terug geperst. Het toepassen van retourbemaling is echter wel aan regels gebonden. Deze regels worden opgesteld door de verschillende Waterschappen en kunnen verschillen per provincie.

Hoe gaat het in zijn werk?

De opname capaciteit van een retourbron hangt af van een aantal zaken waaronder de chemische samenstelling van het grondwater, bodemopbouw en de lengte van de retourbron.

Een retourbemaling is het meest afhankelijk van het ijzergehalte in het bemalingswater. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat ijzerhoudend, zuurstofarm water uit een diep pakket vermengd wordt met niet-ijzerhoudend zuurstofrijk water uit een ondiep gelegen pakket. Het opgeloste ijzer kan oxideren tot onoplosbaar ijzerhydroxide en dit zal uitvlokken en mogelijk leiden tot verstopping van de filters.

De ontstane ijzeraanslag kan worden verwijderd door middel van regenereren met chemicaliën of mechanisch met een spuitlans. Gemiddeld ligt de opname van één retourbron tussen de 10 en 15 m3/uur. Dit betekent dat er voor een bemaling meerdere retourbronnen nodig zijn. De retourbronnen worden samen een retourveld genoemd.

Het kiezen voor retourbemaling kan verschillende redenen hebben:

  • Er zijn geen andere afvoermogelijkheden (dit punt is actueel door het inwerking treden van de nieuwe Waterwet)
  • Om zettingen van de bodem te voorkomen;
  • Een provincie is verplicht om retourbemaling toe te passen;
  • Om het poriënwater op peil te houden zodat er geen schade aan gewassen wordt toegebracht;
  • Soms is het goedkoper is om het water te retourneren dan om grondwaterbelasting (Ecotaks) te betalen, zoals vastgelegd in de Wet belasting op Milieugrondslag (Wbm).

Bronbemaling en ontijzering: De ontijzeringsinstallatie

Bij traditionele bemaling wordt het grondwater afgevoerd naar bijvoorbeeld een kanaal. Maar het kan zijn dat het grondwater veel ijzer bevat en dit zou dan de kwaliteit van het water in dit kanaal negatief beïnvloeden. In die gevallen wordt dan een ontijzeringsinstallatie geplaatst om het ijzer uit het water te halen voordat dit water wordt teruggepompt. Een ontijzeringsinstallatie zorgt voor veel geluidsoverlast, dus als deze werkzaamheden in de bebouwde kom plaatsvinden is dit niet prettig voor de omwonenden. In deze gevallen wordt dan ook wel gekozen voor retourbemaling, om zo de geluidsoverlast te beperken.